سیمای سپید اسطوره

مؤلف: فاطمه مشهدی‌باقر

اساس سوگ نمایش‌ها در ایران به منظور پاسداشت کشاورزی؛ بزرگترین سرمایه‌ی زیستی انسان، به وجود آمده است. اجرای این مهم برای پاسداشت سرمایه‌ی زیستی انسان؛ کشت و ورز برگزار می‌شده است. کشاورزی در دیرینه‌ترین زمان خود از فرایض مهم انسان به شمار می‌آمده است. کشاورزی در ایران نیز به ویژه از فریضه‌های مهم دینی بوده است و در انجامش، دستورات دینی به طور مؤکد وجود دارد. در امرِ به کشاورزی نیز باورهایی این فریضه را سست و گاه بی‌ارج می‌کردند از این رو می‌توان به کیش میترائی اشاره داشت که با قربانی کردن گاو ورزا؛ مهم‌ترین ابزار کشاورزی کهن، این سرمایه را از کشاورز دریغ می‌کرد. در برابر فریضه‌ی قربانی در آئین میترا و تاکید به کشاورزی در کیش کهنِ این دیار، ستیزی بی‌وقفه جریان دارد که با تمنای کشت و ورز اجرا می‌شود. سیاوش نماد کشاورزی است که در برابر باورهای دگرگونه، تاکید بر رستن و مانا شدن دارد و در برابر معاندان امر قدسی کشاورزی به نمایش و اجرا در می‌آید. در کتاب دینی کهن این دیار؛ اوستا، تهاجم دشمنان به این دیار به علت پذیرش دین بهی که اساس آن بر کشاورزی است هشدار و گزارش شده است و از ان جمله نخستین سوگنمایش؛ یادگار زریران. تعزیه در واژه‌ی عز به معنی عزیز و بزرگ داشتن مورد اهمیت می‌باشد. غور و پژوهش در باورهای ایران باستان می‌تواند دلیل معنایی تعزیه بر عز را قوت بخشد. در تعزیه که نمایش محیطی است وجه مهم این نمایش؛ تماشاچیان و مردم مورد توجه قرار گرفته نشده است و در این پژوهش نمایش تعزیه به عنوان نمایش محیطی مورد ارزیابی قرار گرفته شده است.

این کتاب در 66 صفحه توسط انتشارات ایهام به چاپ رسیده است.