مؤلف: اسماعیل امینی

بیست تمرین ساده برای آموختن وزن شعر

چاپ سوم

62 صفحه

معرفی کتاب:

در مقدمه‌ی این کتاب آمده است:

وزن شعر، برای کسانی که شعر می‌شنوند، هم دلنشین است و هم سحرآمیز؛ حتی گاهی برخی از مردم خیال می‌کنند که موزون کردن جملات از هر کسی برنمی‌آید و یک جور هدیه‌ی آسمانی‌ است. بسیارند کسانی که به خاطر علاقه‌مندی به شعر و شعرخواندن و شعر شنیدن به تدریج جملاتی موزون به ذهن‌شان می‌رسد، بعد این جملات را می‌نویسند و ذوق‌زده می‌شوند و خیال می‌کنند که از یک منبع ماورایی، به آن‌ها الهام می‌شود و آن‌ها ناخودآگاه شاعر شده‌اند. دریغا چه عمرها که در این خیالات بیهوده طی شده است. بگذریم. در این کتاب حرف اصلی من این است که: وزن شعر، نه رازآمیز است و نه الهام غیبی است، مهارتی است که با آموزش و تمرین به دست می‌آید. مثل تمام مهارت‌های دیگر از قبیل دوچرخه‌سواری و شنا و تایپ و خیاطی و آشپزی. بر اساس تجربه‌های خودم چند تا تمرین ساده نوشته‌ام که به نظرم با این تمرین‌ها می‌توانیم وزن شعر را یاد بگیریم در حدی که: ۱- موزون و ناموزون را تشخیص بدهیم. ۲- بتوانیم اشکالات وزنی ساده‌ی شعر را رفع کنیم. ۳- بتوانیم جملات و سطرهای موزون بنویسیم. به همین سادگی و اختصار. پس این کتاب نه می‌خواهد علم عَروض بیاموزد و نه قصد طرح مباحث تقطیع شعر و ظرافت و پیچیدگی بحرهای عروضی را دارد و نه حتی به مباحثی چون اختیارات شاعری کاری دارد. این مباحث در کتاب‌های متعدد عروضی آمده است و من هم سالیانی برای آموختن (یاد گرفتن و یاد دادن) آن‌ها عمر صرف کرده‌ام. به نظر من "علمِ عَروض" فارغ از مباحث زائد و کلافه‌کننده‌ای چون زحافات و اسم‌های عجیب و غریب‌، در نهایت اگر اندک فایده‌ای داشته باشد مناسب متخصصان و تحلیل‌گران آثار ادبی است. برای شاعران و دوستداران شعر، انس با شعر و خواندن و به خاطر سپردن شعر بهترین راه موزون شدن ذهن و زبان است. تمرین‌ها و توضیحاتی که در این کتاب آمده است به زبان ساده است. این مباحث برای دوستداران شعر و علاقه‌مندان آشنایی با وزن شعر نوشته شده، پس به کار دانشجویان و متخصصان ادبیات نمی‌آید. پاسخ تمرین‌ها را در پایان کتاب نوشته‌ام. روشن است که اگر تلاش کنید و خودتان به تمرین‌ها پاسخ بدهید کم‌کم متبحر می‌شوید و اگر کم‌حوصله باشید و زود بروید به سراغ پاسخ‌ها، فقط وقت‌تان را هدر داده‌اید. چون این تمرین‌ها نه برای نمره گرفتن و گذراندن واحد درسی است و نه برای کسب مدرک و دل خوش داشتن به عناوین. تمرین‌هایی است ساده و حتی سرگرم‌کننده برای کسانی که شعر را و موسیقی سخن را دوست دارند. این تمرین‌ها، حاصل تجربه‌های عملی و کاربردی است، پس جای بحث علمی و نظری نیست. یعنی با خواندن آن‌ها نمی‌توانیم متخصص عروض بشویم. اما با اجرا و تکرار تمرین‌ها می‌توانیم، موزون و ناموزون را بشناسیم و در تصحیح وزن شعر، به کار ببریم. همان مهارت ساده‌ای که برای دوستداران شعر موزون، ضروری است. هم آنانی که شعرخواندن و شعر حفظ کردن را دوست دارند و هم کسانی که دل‌شان می‌خواهد شعر موزون بسازند. این کتاب شامل 20 تمرین ساده برای آموختن وزن شعر است که در 62 صفحه توسط انتشارات ایهام به چاپ رسیده است.

قطع رقعی

جلد شومیز

چاپ اول: 1399 چاپ دوم: 1400 چاپ سوم: 1401