حضور نشر ایهام در نمایشگاه کتاب تهران
گزارش خبرگزاری ایبنا از حضور ناشران شعر در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در سال 1398:
نگاهی به پرفروش‌ترین کتاب‌های حوزه شعر؛
کتاب‌های شعر که در ابتدای دهه 90 با اقبال قابل توجه مخاطبان همراه بود، این روزها بازار کم رونقی دارد؛ از این رو به سراغ ناشران کتاب‌های شعر رفتیم تا از وضعیت بازار پرفروش‌های شعر باخبر شویم.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سی‌ودومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در شرایطی کار خود را آغاز کرد که بیشتر ناشران کتاب‌های شعر از وضعیت فروش کتاب‌های این حوزه رضایت کافی نداشتند و معتقد بودند که مخاطبان کتاب این روزها بیشتر داستان می‌خوانند و کمتر به سراغ شعر می‌آیند. با همه این تفاسیر به برخی از غرفه‌های حاضر در نمایشگاه که کتاب شعر عرضه می‌کنند سری زدیم تا از وضعیت کتاب‌های پرفروش‌شان با خبر شویم.
اگر شبستان مصلی را شبیه به یک مربع یا مستطیل درنظر بگیریم؛ بیشترین فروش متعلق به غرفه‌هایی است که روی چهار ضلع این مربع قرار دارند. از این رو به در گام نخست به سراغ آخرین راهرو نمایشگاه رفتیم و کار را با نشر چشمه آغاز کردیم. اگر شما هم به نمایشگاه کتاب تهران سری زده باشید، بدون شک می‌دانید که نشر چشمه هرساله یکی از پرفروش‌ترین غرفه‌های نمایشگاه را به خود اختصاص می‌دهد. بر اساس اعلام ساغر خرمانی، مدیر روابط عمومی نشر چشمه، جدیدترین کتاب گروس عبدالملکیان به نام «سه‌گانه‌ی خاورمیانه»، به همراه دو کتاب «اسکارلت دهه شصت» از سجاد افشاریان و «اسب من» از معین دهاز پرفروش‌ترین کتاب‌های شعر نشر چشمه در نمایشگاه کتاب تهران است.
از نشر چشمه به سمت غرفه نشر ثالث حرکت می‌کنم. سیدعلی صالحی و اندیشه‌فولادوند در غرفه حضور دارند و همین اتفاق کافی است تا ازدحام زیادی را در غرفه شاهد باشیم. فروشنده جوانی که در این غرفه ایستاده، کتاب‌های «مثل خواب دم صبح» از عباس صفاری، «چای در غروب جمعه روی میز سرد می‌شود»، اثر احمدرضا احمدی و «من سکوت انسانم» از کیوان مهرگان را به‌عنوان پرفروش‌ترین کتاب‌های شعر نشر ثالث در نمایشگاه می‌دادند.
کمی پایین‌تر از غرفه نشر ثالث و در خط روبه‌رو غرفه انتشارات آثار برتر قرار دارد و داوود سوران در حال عکس گرفتن با مخاطبان است. سوران علاوه بر شاعری سابقه سال‌ها فعالیت در انتشارات شانی را دارد این روزها مشغول فعالیت در انتشارات آثار برتر است و در مدت کوتاهی توانسته مخاطبان زیادی را جذب این نشر تازه تاسیس کند. سوران در معرفی کتاب‌های پرفروش این انتشارات از مجموعه شعرهای «شبیه هیچ‌کس»، اثر حامد زرین‌قلمی، «میهمانی مضحک» اثر حسین فلاح‌فر، «الیزا» از میلاد تهرانی و «پرچم‌های کهنه صلح» اثر مریم نظریان نام می‌برد.
هنوز یک راهرو نمایشگاه را هم طی نکرده‌ایم؛ گویا همه ناشران شعر در این راهرو قرار دارند. به سراغ موسسه انتشارات نگاه می‌رویم. بعید می‌دانم در خانه‌ای کتابخانه‌ای وجود داشته باشد و بخشی از آن متعلق به مجموعه شعرهای زیبای انتشارات نگاه نباشد. علیرضا رئیس‌دانایی مدیر باتجربه نشر نگاه حسابی سرش به صندوق گرم است، سلام و علیکی می‌کنم و از کنارش رد می‌شوم تا به فروشنده بخش شعر برسم. او را نمی‌شناسم و مانند یک خریدار از او می‌خواهم تا پرفروش‌ترین کتاب‌های شعر را به من معرفی کند. جواب او با جوابی که سال گذشته از مسئولان نگاه گرفتم چندان تفاوتی نمی‌کند و گویا اگر قیمت کتاب 100 برابر هم شود، باز هم مجموعه‌های دوست‌داشتنی نشر نگاه پرفروش است. فروشنده جوان از میان کتاب‌های شعر پرفروش نگاه به مجموعه شعرهای حسین منزوی، احمد شاملو، سیمین بهبهانی، اخوان ثالث، شهریار و فریدون مشیری اشاره می‌کند. البته در میان کتاب‌های ترانه این انتشارات کتاب «پاییز سال بعد»، اثر رستاک حلاج نیز با استقبال خوبی روبه‌رو شده است.
درست یک غرفه پایین‌تر از انتشارات نگاه، غرفه مشترک انتشارات فصل پنجم و نشر ایجاز قرار دارد. پرویز بیگی حبیب‌آبادی، که خود از چهره‌های ماندگار شعر انقلاب است با آرامش همیشگی در غرفه حضور دارد و به محض سلام و احوال پرسی از استقبال خوب مردم از کتاب‌های شعر می‌گوید. بیگی جدیدترین کتاب سیدحمیدرضا برقعی به نام «یحیی» را پرفروش‌ترین کتاب فصل پنجم در نمایشگاه می‌داند و بعد از این کتاب از دیگر اثر برقعی به نام «تحیر» و کتاب‌های «پرواز 69»، اثر شایان مصلح، «نقاب»، اثر مه‌زاد رازی و کلیه کارهای امید صباغ‌نو نام برد.
بعد از فصل پنجم به سراغ سوره مهر می‌روم، انتشاراتی که مثل همیشه مخاطبان فاضل نظری در مقابل آن صف ایستاده‌اند. بدون سوال می‌شود فهمید که در این نمایشگاه کتاب «اکنون»، فاضل نظری جزو پرفروش‌ترین کتاب‌های سوره مهر است؛ کتابی که تنها دو ماه پس از انتشار با شمارگان 2500 نسخه در هر چاپ برای چهاردهمین بار زیر خط چاپ رفته است. به هر حال برای اطمینان به هر سختی وارد غرفه سوره مهر می‌شوم و از صندوق جویای کتاب‌های پرفروش می‌شوم که به کتاب‌های دیگر فاضل نظری مثل «ضد»، «کتاب»، «گریه‌های امپراتور»، «اقلیت» و «آن‌ها» اشاره کرد.
در هفتمین گام از این گزارش به سراغ اعظم کیان‌افراز و انتشارات افراز رفتم. او کلیات شعر هوشنگ چالنگی و هرمز علیپور را به همراه کتاب «یکی از آن‌ها»، اثر لیلا حکمت‌نیا و «ز آهوی هو» اثر یاسمین رویین را پرفروش‌ترین کتاب‌های شعر نشرش می‌داند.
بعد از انتشارات «افراز» سری به انتهای راهرو 18 و غرفه نشر نیماژ می‌شویم. این انتشارات که با چاپ کتاب‌های شعر شاعران مطرح در ابتدای دهه 90 توانست خیلی سریع جایگاه ویژه‌ای میان مخاطبان کتاب باز کند، این روزها تمرکز خاصی روی مجموعه داستان، رمان، نمایشنامه، فلسفه و کتاب‌های سینمایی دارد و کمتر به سراغ شاعران می‌رود. با این حال به گفته علیرضا اسدی، مدیر انتشارات نیماژ کتاب‌های «منجنیق»، اثر حسین صفا، «سیب هوس»، اثر امید صباغ‌نو و «چهار قطره خون»، اثر علیرضا آذر پرفروش‌ترین کتاب‌های شعر این انتشارات است.
کمی پایین‌تر از غرفه نشر نیماژ و در انتهای راهرو 17 غرفه شهرستان ادب قرار دارد. انتشاراتی که توانسته در سال‌های گذشته مخاطبان خاص خودش را پیدا کند. از مسئول فروش این انتشارات درباره کتاب‌های پرفروش سوال کردم و او در جواب کتاب‌های «هیاهو»، اثر محمدمهدی خانمحمدی، «تماشایی»، اثر میلاد عرفان‌پور، «یادآوری»، اثر محمدمهدی سیار و «هنوز از عشق می‌گویند»، اثر سعید حدادیان را معرفی کرد.
بهزاد نجفی و انتشارات ایهام که اولین حضورشان درنمایشگاه کتاب تهران را تجربه می‌کنند، مخاطبان زیادی را دور خود جمع کرده است. بهزاد نجفی از استقبال خوب مخاطبان از کتاب «تابوت»، اثر شهریار نراقی می‌گوید که بعد از نمایشگاه چاپ دوم آن منتشر خواهد شد. این ناشر جوان کتاب‌های «غروب مردمک‌ها»، اثر بهمن میلان و «دلرباعی» اثر مجید افشاری را از دیگر کتاب‌های پرفروش نشرش می‌داند.
در حال گشت‌وگذار در راهروهای نمایشگاه هستم که حضور چند شاعر و مولف در مقابل نشر حکمت کلمه نظرم را به این غرفه جلب می‌کند. تا پایان ساعت کاری نمایشگاه چیز زیادی نمانده است، بنابراین خیلی سریع به سراغ اصل مطلب می‌روم. در انتشارات حکمت کلمه کتاب‌های «عهد نسیم»، اثر وحید داور، «سرزدن»، اثر فریاد ناصری و «از رنج اشیاء»، اثر نگین فرهود در صدر فروش قرار دارد.
انتشارات جمهوری که یکی از قدیمی‌ترین انتشارات حوزه شعر است، در چند دهه گذشته حضور فعالی در انتشار کتاب‌های شعر آیینی داشته است اما این انتشارات هم امسال با تغییراتی همراه بوده و با رمان‌های خارجی به نمایشگاه آمده است و بخش قابل توجهی از فروش این غرفه به رمان‌های ترجمه اختصاص دارد. با این حال متصدی این غرفه از کتاب‌های «مراعات بی‌نظیر»، اثر مهدی رحیمی، «حدود ساعت سه»، اثر حمیدرضا برقعی و «داریم با حسین حسین پیر می‌شویم»، اثر علی اکبر لطیفیان به عنوان پرفروش‌های بخش شعر نام می‌برد.
بعید می‌دانم که کسی در شبستان مصلی از جلوی غرفه انتشارات زمستان رد شود و توجه‌اش به زردشت اخوان ثالث جلب نشود. شباهت زیاد زردشت به پدرش مهدی اخوان ثالث باعث شده تا دوست‌داران شعر به بهانه‌های مختلف روبه‌روی این غرفه بایستند و با او عکس یادگاری بگیرند. اخوان ثالث مجموعه شعرهای «زمستان»، «آخر شاهنامه» و «ارغنون» را پرفروش‌ترین کتاب‌های پدرش می‌داند.
از انتشارات زمستان به انتشارات چلچله می‌روم. کاوه کاغذچی، مدیر این انتشارات از بازار کتاب‌های شعر دل خوشی ندارد و معتقد است که کتاب شعر دیگر نمی‌فروشد به همین دلیل این روزها کمتر کتاب شعر منتشر می‌کند. با این حال او کتاب‌های «حجم یک جمجمه»، اثر علی عظیمی، «جای پای عاشقان در برف مانده است»، اثر احمدرضا احمدی، «با خود و با دیگری‌اش»، اثر امیر آقایی و کتاب «مرا به پیراهنت بسپار»، اثر مهرداد ضیایی از پرفروش‌ترین کتاب‌های شعر این انتشارات است.
علیرضا بهرامی مرد خوشنام حوزه رسانه و ادبیات که چند سالی با انتشارات آرادمان حضور فعالی در نمایشگاه کتاب تهران دارد، کتاب‌های «چرخ زدن با دلتنگی» و «از نو تازه شویم» از محمدباقر کلاهی‌اهری را به همراه کتاب «سکوت سهم جیرجیرک‌هاست»، اثر محمد مفتاحی به عنوان پرفروش‌ترین کتاب‌های این نشر در نمایشگاه سی‌ودوم معرفی کرد.
در یک سال گذشته انتشارات سیب سرخ حضور فعالی در نشر کتاب‌های حوزه شعر داشته است و توانسته تا حدودی توجه مخاطبان را به خود جلب کند. سیب سرخ از جمله ناشران حاضر در نمایشگاه است که برای حضور در این مکان فرهنگی اقدام و به غرفه‌سازی کرده است. به سمت غرفه این انتشارات می‌روم. علیرضا بهنام در غرفه حضور دارد و مشغول گپ‌وگفت با مسئولان غرفه است. از مسئولان درباره پرفروش‌ها سوال می کنم که کتاب‌های «دمعشقیات»، اثر جلیل صفربیگی، «سایه بدون بدن»، اثر علیرضا کاهد و «پرنده چیدن»، اثر مرتضی واحدی را معرفی می‌کنند.
نشر شانی را باید یکی از قدیمی‌ترین ناشران تخصصی حوزه شعر دانست. مجید صالحی، مدیر نشر سرش حسابی شلوغ است و با مخاطبان در حال گفت‌وگوست. او چهار کتاب «جهیزیه خاک خورده»، اثر امیررضا معروفی، «ماه شب پانزده»، اثر عمران بهروج، «روان بر ویرانه»، اثر علیرضا قاسمیان خمسه و «روزگار رباعی» که گزیده‌ای کامل از رباعی‌سرایان ایرانی است را به عنوان پرفروش‌های شعر معرفی می‌کند.
در آخرین گام از این گزارش به سراغ انتشارات روزنه رفتیم. در این انتشارات کتاب‌های «موهایت باد را نجات خواهد داد»، اثر کیوان مهرگان، «فلوکسیتین‌ها را در باغچه می‌کارم»، اثر زیتا ملکی، «شلیک به است مرده»، اثر حسام نیک‌فال و «غزل برای غزل»، اثر احمد ابومحبوب پرفروش بود.
در پایان باید به این موضوع اشاره کرد که اگرچه در این دوره از نمایشگاه کتاب‌های شعر فروش کمتری داشته‌‌اند و با اقبال کمی روبه‌رو بوده‌اند؛ اما بخش قابل توجهی از صف کتاب و تجمع‌های جذاب در نمایشگاه کتاب به کتاب‌های شعر اختصاص داشته است.
گزارش: شهاب دارابیان